Niewątpliwie, jabłko jest jednym z popularniejszych owoców na świecie. Polska natomiast, jest wiodącym producentem tego owocu. W kulturze jabłko uważane za symbol zdrowia, płodności, nieśmiertelności, początku, pokusy, niezgody, a także miłości. Jabłko jest też tradycyjnym atrybutem władzy królewskiej, a nawet odkrycia naukowego.
zapomniane pierwsze logo znanej firmy - z Izaakiem Newtonem
Najbardziej znana legenda z jabłkiem w tle, to ta o Newtonie. Gdy uczony siedział pod jabłonią na jego głowę spadło jabłko podsuwając cudowną myśl o grawitacji … Tyle o nauce, wszak Dom Praktyk Twórczych zajmuje się sztuką i kulturą.
Adam i Ewa wg Michała Anioła i Łukasza Cranacha Starszego
W kulturze właśnie, motyw jabłka ma swoje niechlubne początki w Piśmie Świętym. Bóg, w swej wspaniałości, postanowił stworzyć dla pierwszych ludzi tj. Adama i Ewy, Rajski Ogród. Ich zadaniem było pielęgnowanie tego boskiego miejsca, by żyć w dostatku i bez ograniczeń korzystać z dobrodziejstw natury, za wyjątkiem „drzewa poznania dobra i zła“, które znajdowało się na środku Edenu. Życie w raju byłoby zbyt piękne, by mogło być prawdziwe, więc Ewa, uginając się pod wpływem kusicielskiego węża, ugryzła jabłko. Mało tego, do złego zachowania namówiła Adama, skazując ich tym samym na wygnanie. Konsekwencje ich czynów odczuwamy do dzisiaj :(
Sąd Parysa wg Rubensa i Nikolausa Manuela Deutscha
Motyw jabłka pojawia się również w mitologii greckiej, kiedy to podczas wesela bogini Tetydy i księcia Peleusa, Eris rzuciła pomiędzy Herę, Afrodyta i Atenę złote jabłko z napisem „dla najpiękniejszej“. Boginie pewne swej urody i przekonane o tym, że to one powinny dostać złoty owoc, rozpoczęły walkę, a w zasadzie łapówkarstwo, którego dopuściły się w kierunku Parysa. Parys wybrał, ale nie władzę, nie mądrość, a kobietę właśnie, którą obiecała mu Afrodyta. Tak doszło do wojny trojańskiej.
Kolejnym utworem, gdzie jabłko pełni szczególną rolę jest baśń „Królewna śnieżka“. Owoc ten został wykorzystany do otrucia tytułowej bohaterki. Motywem zaś była zazdrość jej macochy. Naturalnie z opresji ratuje księżniczkę, nikt inny jak książę. Jabłko w tym utworze symbolizuje śmierć, miłość, ale również nieśmiertelność.
Zastanawiam się czy jeszcze piszę o jabłku czy już o kobietach i jabłkach w tle. Tyle o literaturze.
Martwe natury z jabłkami Paula Cezanne'a
W malarstwie jabłko w szczególności nawiązuje do martwej natury. Przykładami są m.in. „Martwa natura z jabłkami i pomarańczami“ oraz „Martwa natura z koszem jabłek” Paula Cézanne’a, „Kosz z owocami” Caravaggio czy „Martwa natura z jabłkami” Tamary Łempickiej.
Martwe natury z jabłkami Caravaggio i Tamary Łempickiej
Jabłko jest wszechstronnym motywem o bogatej symbolice, który umożliwia artystom eksperymentowanie z kompozycją, fikcją literacką czy wręcz nadanie cech monarszych. Podczas ostatniej koronacji, jaką mieliśmy okazję oglądać, Król Karol III dzierżył w dłoni ten symbol władzy.
Zapewne jest wiele innych interesujących wątków związanych z jabłkiem, jak chociażby znane chyba każdemu logo pewnej firmy. Nie zapominając o jego właściwościach prozdrowotnych, zastosowaniu w gastronomii, o czym wspomina „Entliczek pętliczek” J. Brzechwy, w Światowym Dniu Jabłka oddajemy hołd jego wspaniałości.